Licht

Wat is licht?
Licht is het gedeelte van de (elektromagnetische) straling die voor mensen zichtbaar is; straling met een golflengte van 400 tot 700 nm (nanometer, een miljoenste meter).
Straling is elektromagnetische trilling. De golflengte van de trilling bepaald de soort straling; van 1 m (radiogolven) tot een miljoenste nm (gammastraling).

Zonnestraling bestaat uit licht (zichtbare straling) en onzichtbare straling zoals infrarood straling (warmtestraling, 700 tot 3000 nm) en ultraviolette straling (300 tot 400 nm).
Een deel van het zonlicht wordt verstrooid, ook bij helder weer. Bij een volledig bewolkte lucht wordt al het licht verstrooid (door water en stofdeeltjes in de lucht). De lichtstralen komen dan uit alle richtingen en er is dan geen schaduw. De plant benut diffuse straling veel beter dan directe straling omdat diffuse straling dieper in het gewas kan doordringen, er is veel minder schaduw van de bovenste bladlaag.
? 100 W/m2 straling

Een warm voorwerp straalt naar koudere voorwerpen die in een recht lijn liggen.
Naarmate een voorwerp warmer wordt gaat het straling uitzenden met een kortere golflengte. Bij een kachel is eerst alleen infrarode straling, naarmate die warmer wordt is de golflengte steeds korter.
Rood licht golflengte 650 nm, wordt als eerste zichtbaar. Dan geel met 600 nm, groen met 550 nm en blauw met 450 nm.
De kleur wordt dus bepaald door de golflengte.

Licht bestaat uit fotonen.
Als atomen voldoende verhit worden kunnen de buitenste elektronen op een hoger energieniveau komen. Als deze elektronen terugkeren naar een lager energieniveau wordt de vrijgekomen energie in de vorm van een foton uitgezonden. De energie van de foton bepaald de frequentie en dus de golflengte en dus de kleur van het licht.

Lichtsterkte (I)
Welk vermogen straalt de lichtbron in een bepaalde richting (binnen een bepaalde ruimte hoek (3d) Gemeten in candela (cd).
1 cd = de lichtsterkte in een bepaalde richting die monochromatische straling met een frequentie van 540x10x12 Hz (groen) uitzendt en waarvan de stralingssterkte in die richting 1/683 W per sterradiaal (sr) bedraagt.
(De lichtsterkte is de amplitude).

Lichtstroom
Geeft uitgestraalde hoeveelheid licht per tijdseenheid
Gemeten in lumen (lm).
1 lm = 1 cd x sr
Of in umol/s (umol fotonen per seconden)

Verlichtingssterkte
Invallende lichtstroom (ontvangen) per m2.
Gemeten in lux = lm/m2.
Of in umol/m2s (PAR)

Lichtrendement
Of specifieke lichtstroom; de uitgestraalde lichtstroom per eenheid van opgenomen vermogen.
Gemeten in lumen per Watt (lm x W-1)

Vermogen lamp kan in kVa, kilovoltampere
kVa = schijnbaar vermogen (?1000 x voltage (V) x stroomsterkte (a))

Kijklicht; mensen zijn het meest gevoelig voor geel/groen licht. Wordt gemeten met luxmeter (in lux).
Groeilicht; planten zijn het meest gevoelig voor rood/oranje licht. Wordt gemeten met PAR sensor (Photosynthetical Active Radiation) in W/m2.

De energie voor het fotosyntheseproces in licht wordt overgedragen door fotonen. De stroomdichtheid van fotonen tbv fotosynthese wordt gemeten met een kwantumsensor in PPFD (Photosynthetic Photon Flux Density).

Belichting wordt vooral toegepast bij bloemen- en plantenteelt, in principe geldt 1% meer licht = 1% meer opbrengst

15000 lux geeft ca. 200 umol/m2s = Met een 1000 W lamp kan je dan ongeveer 9 m2 belichten.

Cyclische belichting
Hiermee kan de bloeiperiode worden beïnvloed (eerder of later in het seizoen). Er wordt extra licht ingezet om de dagen te verlengen. Boven het gewas worden gloei- of spaarlampen opgehangen. De lampen worden in cycli van 30 minuten 6, 7.5 of 10 minuten aangeschakeld.
Assimilatiebelichting
Zorgt bij weinig licht voor extra groei (fotosynthese). Geeft vooral in de wintermaanden een kwaliteitsimpuls, zowel bij groenten als sierteelt. Boven het gewas worden mobiele of vaste natriumlampen opgehangen (SON-T lampen 400/600W). De lichtintensiteit ligt tussen de 2400 en 10000 lux per m2.

LED (Light Emitting Diode)
De kleur van het opgewekte licht is afhankelijk van het materiaal waarvan de led gemaakt is (de breedte van de zone tussen de valentieband en de geleidingsband).
Een led met een langere golflengte heeft een lagere doorlaatspanning (rood 1,5 V en blauw 3,6 V).

Zwavelplasmalampen (Sulphur plasma lights) voor de opkweek van jonge planten. ? kunstzonlichtlamp

Opbrengst (Lumen/Watt)
Gloeilamp                     12-15     (afhankelijk van het vermogen van de lamp)
Halogeenspot              20
Spaarlamp (15W)       55-60
TL buizen                      100
Led                                   60-100
Led (koelwit 2012)    254
Natriumlamp               120-200